Tünel

Dünyanın en eski ikinci metrosu olan Tünel, Eugene Henri Gavand’ın gözlemleri sonucu ortaya çıkar. Fransız mühendis Gavand, Pera ile Galata arasında Galipdede Caddesi ile Yüksekkaldırım Yokuşu’na seçenek olarak, iki yeri birbirine bağlayacak asansör tipinde bir demiryolu projesini Sultan Abdülaziz 10 Haziran 1869’da onaylar.

Tünel `yap-işlet-devret` modeliyle yapılır, 42 yıl işletme süresi vardır. 30 Haziran 1871’de Tünel yapımına başlanır. Temmuz 1872’de İngiliz şirket “The Metropolitan Railway Of Constantinople From Galata to Pera” adı ile tescili yapılır. 05 Aralık 1874’de yapımı tamamlanmış ve hayvan taşımalı deneme seferleri yapılmış. Sonrasında insan taşımacılığına 10 para yolculuk ücreti ile geçilmiştir. 17 Ocak 1875’te büyük bir katılımın olduğu törenle hizmete alınır.  

Yapım maliyeti 180 bin Osmanlı Lirası olan, Tünel’in enerjisi 150 beygir gücünde iki buhar makinesiyle sağlanır ve gaz lambalarıyla aydınlanması sağlanmıştır.

Teknolojinin gelişmesiyle, 1910’da elektrikli tramvaylara geçiş çalışmaları başlayınca, şirket, 1911 yılında Osmanlı’ya geçer ve “Dersaadet Mülhakatından Galata ve Beyoğlu Beyninde Tahtel’arz Demiryolu” unvanını alır. Daha sonra devlet tarafından 175 bin Türk lirasına satın alınarak 01 Mart 1939’da millileştirilen Tünel, 16 Haziran 1939’da 3645 sayılı yasa ile kurulan İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri (İETT) Umum Müdürlüğü’ne devredilir.

İkinci Dünya Savaşında; bazı malzemeleri satın alınamadığı için üç buçuk ay yolcularından ayrı kalan Tünel, Fransız Electro Enterprise firması tarafından 33 Milyon Lira sarfla tamamıyla yenilenerek elektrikli hale getirilir. Tünel'in elektrifikasyon çalışmaları 1968 yılında başlar, 2 Kasım 1971 tarihinde yeni haliyle törenle hizmete açılır. 350 beygir gücündeki elektrikli sistemiyle 573 metrelik mesafeyi 90 saniyede aşan Tünel, 16 metre boyunda iki vagonuyla bir seferde 170 kişiyi taşır.

Her dönem İstanbullular’ın vazgeçilmezi olan Tünel, her gün Karaköy ile Beyoğlu’nu birbirine bağlamaya devam ediyor.